زئوپلانکتون ها

دراین مطلب می خواهیم در مورد زئوپلانکتون ها بیاموزیم, موجودات اصلی طبقات مختلف آب دریاها پلانکتون ها هستند که اکثریت موجودات را تشکیل می دهند.

که به دو دسته فیتوپلانکتون ها و زئوپلانکتون ها تقسیم می شوند.
زئوپلانکتون ها اندازه هایی حدود 5/0 تا 1 میلی مترطول دارند که اغلب شفاف هستند و تعداد کمی هم کمتر از 1/0 و یا بیشتر از 3 میلی‌متر هستند.ازجمله اعضای اصلی آنها می توان آغازیان روتیفرها سخت پوستانی چون کک آبی پاروپایان کالانوئید و سیکلوپوئید را نام برد.

زئوپلانکتون ها اصولا از تولید کنندگان اولیه تغذیه می کنند و خود منبع اصلی غذا برای تولید کنندگان سوم هستند. زئوپلانکتون ها برای حفظ شرایط زیستی خود در آب دریا خود را با محیط تغییرات شرایط محیط تطبیق می دهند یعنی تطبیق دهنده اسمزی osmoconiformer هستند.

زئوپلانکتون ها دارای نقش به سزایی در محیط های دریایی و مصبی هستند.
زئوپلانکتون ها معمولا در تمام نواحی یک دریاچه یا مخزن آب پشت سد پراکنده اند. بسیاری از انواع آن ها متحرک هستند بنابراین پراکنش عمقی و عمودی آنها ممکن است متغیر باشد.گونه های مختلف زندگی در زیستگاه های خاصی را ترجیح می دهند. در اکوسیستم های آبی زئوپلانکتون ها مهمترین موجودات گیاه‌خوار محسوب می شوند و عادت طعمه خواری آنها نیز اهمیت خاصی دارد بنابراین برای درک فرایند سوخت و ساز در یک دریاچه ارزیابی بیومس و نقش زئوپلانکتون ها در اکوسیستم ضروری است.

تغذیه زئوپلانکتون ها

اکثرا زئوپلانکتون ها از فیتوپلانکتون ها تغذیه می کنند پس میتوان گفت جمعیت فیتوپلانکتون ها و جمعیت زئوپلانکتون ها تاثیر به سزایی بر روی همدیگر دارند.
برخی از زئوپلانکتون ها گوشتخوارند یعنی از زئوپلانکتون های کوچکتر تغذیه می کنند.
تعداد دیگری هم از زئوپلانکتون ها فیلترکننده هستند و از مواد آلی موجود در آب یا بستر تغذیه می کنند.

اهمیت زئوپلانکتون ها در اکوسیستم

انتقال انرژی بین تولید کنندگان اولیه و جمعیت ماهی های پلاژیک (تولید کنندگان ثانویه)
قسمت عمده آنها صافی خوارهستند (Filterfeeder)
دارای بیش از 11500 گونه( 70 % جانوران پلانکتونی)
عمده ترین مصرف کنندگان فیتوپلانکتون ها

تولید زئو پلانکتون ها

زئو پلانکتون ها معمولا از طریق بکرزایی تولید مثل می کنند. بسیاری از آنها به طور مستمر تولیدمثل می کنند با تغیرات جمعیت و افزایش و رشد آن در فواصل زمانی, توالی جمعیت بروز می کند. در مرحله اوج رشد تصاعدی جمعیت ممکن است فرد یا افرادی از آن زنده مانده و مرحله بعدی رشد تصاعدی را آغاز کنند. بیشتر غذایی که آنها در طول عمر خود هضم می کنند, به جای رشد افراد، صرف تولید تخم آنها می شود. سرنوشت تخم ها پس از تولید شدن متفاوت است. مثلا یک گونه تخم ها را به سرعت در محیط آزاد می کنند یا بعضی تخم ها را با خود حمل می کنند و تعداد دیگری که تخم ها را در فواصل زمانی معین در آب رها می کنند. در شرایط نامطلوب بخصوص افت دما, انبوهی جمعیت, تغییر در جیره غذای یا دوره تناوب نوری به توقف بکرزایی می انجامد.در این وضع نرها و ماده ها پدید می آیند و در نتیجه تولید مثل جنسی تخم های باروری تولید می شوند که دیواره های ضخیم دارند و در برابر خشک شدن و سرما مقاومت می کنند.

تقسیم بندی زئوپلانکتون ها

1-تقسیم بندی ازلحاظ طول عمر
الف)هالوپلانکتون halo plankton:به پلانکتون های واقعی اطلاق می شود که در تمام طول عمر به صورت پلانکتونی به سر می برند مثل روتیفرها
ب)مروپلانکتون ها meroplankton :آنهایی که قسمتی اززندگی شان حالت پلانکتونی دارند وقسمت بعدی به صورت بنتوز دیده می شود.مثل لارو صدف ,آتادول,ناپلی و ناپلیوس کشتی چسب ها

2-تقسیم بندی از لحاظ اندازه
1.پلانکتون های عظیم الجثه Megaloplankton طولی حدود یک متر مثل مدوزها (نمونه ای از مدوز در دریای خزر 5/99% وزن بدن مدوز را آب تشکیل می دهد.)
2.پلانکتون های بزرگ Macroplankton اندازه 100-1 سانتی متر شامل سخت پوستان و… با چشم غیر مسلح قابل بررسی هستند
3.پلانکتون های متوسط Mesoplankton اندازه متوسط بین 1 میلیمتر تا 1 سانتی متر اغلب به عنوان غذای زنده برای تغذیه آبزیان پرورش داده می شوند
4.پلانکتون های ریزMicroplankton اندازه کوچکتر از 1 میلیمتر قابل مشاهده با چشم غیر مسلح نیستند
5.پلانکتون های بسیار ریز Nanoplankton اندازه کمتر از 05/0 میلی متر شامل انواع باکتری ها و مژکداران این گونه در تکثیر و پرورش انواع بی مهرگان غذای بسیار خوبی محسوب می شوند.

3-تقسیم بندی براساس تمایز نوری
الف – pheo plankton تا 30 متر
ب – nepho plankton از 30 تا 50 متر
ج – skofo plankton از 50 تا 1500 متر
د – micro plankton بالای 1500 متر

4-تقسیم بندی از لحاظ عمق انتشار و شرایط جغرافیایی

: Pleustonپلانکتون هایی که در لایه سطحی آب زندگی می کنند.
: Neustonپلانکتون هایی که در چند میلیمتری آب زندگی می کنند.
: Epi plagic pپلانکتونهایی که در لایه حدودا 200 متری آب زندگی می کنند.
Meso plagic p : پلانکتونهایی که در لایه 200-1000متری آب زندگی می کنند.
Bathy plagic p : پلانکتونهایی که در لایه 1000-4000 یا 2000-4000 متری آب هستند.

5-تقسیم بندی براساس محیط زیست پلانکتون ها
الف-POTEMO P پلانکتون های رودخانه ای
ب-MARINE P پلانکتون های دریایی
ج-LIMNO P پلانکتون های دریاچه ای مردابی یا نهری
د-NERETIC P پلانکتون های فلات قاره ای
ه-OCEONIC P پلانکتون های اقیانوسی

علل مهاجرت های روزانه پلانکتون ها:

1-نور گرایی
2-تاثیرات متقابل نور گرایی و زمین گرایی
3-تغییرات دما
4-گرسنگی
5-دوره های فیزیولوژیکی