پوست اندازی و رشد و زیست شناسی تولید مثل میگو
پوست اندازی و رشد
یکی از مهمترین مطالبی که یک پرورش دهنده میگو باید از آن اطلاع کامل و دقیق داشته باشدو در برنامه ریزی تغذیه میگو , هوادهی استخر و کیفیت آب استخر در مراحل مختلف رشد وپرورش میگو باید به آن توجه کامل داشته باشد مقوله پوست اندازی است.
همانطور که می دانید پوست اندازی میگو مانند سایر بند پایان به دو عامل زیر بستگی دارد .
- میزان افزایش رشد
- تناوب پوست اندازی (مدت زمان بین دو پوست اندازی )
پوست اندازی یکی از جنبه های مهم فیزیولوژی سخت پوستان است که به طور مستقیم و غیر مستقیم بر روی متابولیسم , تولید مثل و رفتار جانور تاثیر میگذارد .
هنگام پوست اندازی تغییرات اساسی دوره ای در بافتها و لایه های مختلف پوست , غده های گوارشی –لنف و ادرار و ترکیبات دفعی بدن میگو رخ میدهد. پوست اندازی توسط سیستم مرکزی-عصبی و از طریق هورمون های عصبی تنظیم میگردد .ولی عامل خارجی نظیر درجه حرارتـ غذا- میزان نور (فتوپریود)و phآب محیط زندگی نیز برروی این پدیدیه ار میگذارد اندازه وسرعت رشد میگو و سیکل تولید مثل آن نیز برروی فرکانس و فواصل بین پوت اندازی موثر است.
پدیده پوست اندازی هنگامیکه غده ی سینوسی x موجود در پایک چشمی ترشح هورمون جلوگیری از پوست اندازی( MIH) خود را متوقف مینماید و با واکنش سیستم مرکزی –عصبی به بعضی از محرکها ی فیزیولوژیکی آغاز میگردد. در این مرحله سیستم عصبی به غده های شکمی یا اندام yفرمان ترشح بیشتر هورمون پوست اندازی بنام هورمون اکدیسون(ecdysone ) که این امر موجب یکسری فرایند های پیچیده می گردد که در شرایط مساعد محیط و تغذیه ای منجر به پوست اندازی میگو میشود .
قطع پایک چشمی میگو سبب توقف ترشح هورمون جلوگیری کننده از پوست اندازی توسط اندام x شده و با القا و تسریع در عمل سایر عوامل مؤثر بر پوست اندازی سیکل آن رامیزان قابل ملاحضه ای کوتاهتر میکند .بعضی از محققین معتقدند که حتی قطع و یا از دست دادن چند تا از اندامها ی خارجی بدن میگو نیز میتواند در القا و تسریع پوست اندازی میگو مؤثر میباشد .
در موقع پوست اندازی کوتیکول در ناحیه بین کاراپاس و ناحیه ای خاص بنام Inter-salary sklerit شکاف می خورد و از میان ان سر سینه و اندامهای ضمیمه قدامی بیرون آمده و با یک تکان سریع و قوی بدن جانور از پوسته قدیمی خود رها شده و به سرعت از آن دور میشود .
پوسته قدیمی معمولآ توسط سایر میگو ها و شکارچیان آبزی خورده میشود .
پوسته جدید درابتدا نرم میباشد اما با سرعتی که به میگو بستگی دارد بتدریج سخت میشود .
سخت شدن پوسته جدید در میگو های کوچک در عرض چند ساعت و در میگو های بزرگتر در مدت 1 تا 2 روز صورت میگیرد .
پوست اندازی معمولآدر شب انجام شده و کمتر از یک دقیقه به طول می انجامد و درصد بالایی از میگو ها هنگام پوست اندازی تغذیه نمیکنند .
تناوب پوست اندازی بستگی به بزرگی و اندازه میگو دارد و با بزرگ شدن میگو فاصله زمانی پوست اندازی ها بیشتر میشود .
در مراحل نسبت لاروی و در دمای 28 درجه سانتیگراد و معمولا پوست اندازی در هر 30 تا 40 ساعت رخ میدهد و در میگو های با وزن 3-5گرم هر 4تا 6 روز یکبار و درمیگو های با وزن 6تا10گرم تقریبا هر 7 تا 10 روز یکبار و در میگو های 13-17 گرم معمولآ در فواصل دو هفته ای یکبار پوست اندازی انجام میشود .
لازم به توضیح است که شرایط زیست محیطی و عوامل تغذیه ای نیز در فواصل و دفعات پوست اندازی تآثیر میگذارد بعنوان مثال درجه حرارت بالاتر دفعات پوست اندازی را بیشتر میکند و برعکس.پوست اندازی تنها فرایند فیزیو لوژیکی آشکاریست که وجود استرس را نشان می دهد چون در این هنگام تغذیه متوقف شده و نیاز اکسیژنی جانور بیشتر شده و مرگ و میر آنها در طی پوست اندازی بیشتر ناشی از کمبود اکسیژن خواهد بود .بنابراین پرورش دهنده گان باید به پروسه پوست اندازی و دفعات آن و نیاز های بیولوژیکی میگو در این هنگام توجه و حساسیت لازم داشته باشد.
زیست شناسی تولید مثل میگو
زندگی میگو ها نیز مانند سایر موجودات عالی با تشکیل سلول تخم آ غاز و با مرگ خاتمه میابد .میگو ها در طول عمر 5/1 تا 2 سال خو مراحل مختلف و متعددی را پشت سر می گذارند که برخی از نیازهای زیستی و رفتارهای این جانور را دستخوش دگرگون میکند .
سن بلوغ در میان در میان گونه های مختلف متفاوت می باشد و بعلاوه تحت تاثیر شرایط محیطی میباشد . معمولا میگو هایی که 6 ماه از عمر آنها می گذرد بالغ شده و آمادگی جفتگیری و تولید مثل را می یابند .
در این حالت میگو ها به تدریج آبهای کم عمق ساحلی را ترک گفته و به اعماق بیشتر و آبهای دور از ساحل مهاجرت می کنند . تغییرات محیطی به خصوص شوری آب-درجه حرارت و میزان نور در اعماق بیشتر آبهای آزاد و دور از ساحل و احتمالا عوامل دیگر در فرایند های فیزیو لوژیکی جانور و رسیدگی غدد جنسی آن تاثیر دارند .لازم به ذکر است که در معدودی از بررسی های انجام شده معلوم گردیده است که برخی از انواع میگونظیر میگوی موزی(P.meguiensis)در مناطق خاصی برای تخمریزی به آبهای ساحلی وارد میشوند .
Penaeus merguiensis de Man, 1888
عمق منطقه تولید مثل در دریا برای گونه های مختلف و مناطق مختلف متفاوت است و به نظر میرسد به جنس بستر بستگی دارد و برای گونه های مختلف اعماق 50تا90متر گزارش شده است .در خلیج فارس عمق تولید مثلی برای میگو ببری سبز (P.semisulcatus) 50 متر گزارش شده است .
در برسی های آزمایشگاهی مشخص گردیده که جفتگیری میگوی پنائیده هنگام شب (پس از غروب آفتاب تا اوایل نیمه شب ) انجام میگیرد . در هنگام جفتگیری میگو های ماده با تلیکوم بسته دارای پوسته نرم هستند و تازه پوست اندازی نمو ده اند در حالیکه میگوی ماده با تلیکوم باز دارای پوسته سخت می باشند طی عمل جفتگیری کیسه های اسپرمی (Spermatophore)از سوراخ تناسلی جنس نر خارج و با کمک پتاسما به تلیکوم جانور ماده هدایت و در آنجا ذخیره می شود .
میگو های با تلیکوم بسته قادرند ذخیره اسپرمی را تا پوست اندازی بعدی نگهداری و در صورت کسب آمادگی تخمریزی از آن استفاده نمایند در حالیکه در میگوهای با تلیکوم باز در فاصله کوتاهی پس از جفتگیری (در حدود 1تا2 ساعت) باید تخمریزی انجام شود زیرا در غیر این صورت کیسه های اسپرم از تلیکوم جدا شده و از دست می روند .
